İşyeri Bildirgesi Verilme Süresine Dair Bir Öneri
I) Giriş
Kayıtdışı istihdam, en basit manada çalışmakta olan insanların sosyal güvenlik sistemi dışında kalmalarıdır. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, kanunun 11. Maddesinde işyerinin sosyal güvenlik kurumuna bildirilmesi hususu düzenlenmiştir.
Bu çalışmada kayıtdışı sorunsalı üzerinden işyerinin kurulması aşamasında ne zaman Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesi gerektiği üzerinde durulacaktır.
II) İşyerinin Kuruluş Aşamasında Sosyal Güvenlik Kurumuna Bildirilmesi Gerekliliği
Gerek 506 sayılı sosyal sigortalar kanununda gerekse de şu an yürürlülükte olan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda işyerinin kuruluş aşamasında sigortalı çalıştırmaya başladığı tarihe kadar Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirim zorunluluğu yoktur. Mevcut düzenleme ( 5510 sayılı kanun 11.madde) bu şekildedir.
Böyle durumlarda yeni işyeri açanların bir kısmının işçi çalıştırmaya başlaması durumunda dahi işyerlerini kuruma bildirmedikleri bilinmektedir. Sigortasız işçi çalıştırmanın önüne geçilebilmesi amacıyla işyerlerinin kuruluş aşamasında nasıl vergi dairesine bildirimi yapılıyor ise Sosyal Güvenlik Kurumuna da aynı şekilde bildirim yapılmasının yasal düzenleme ile zorunlu tutulmasının, istenen amaca ulaşmak açısından yararlı olacağı düşünülmektedir. Böylece kuruma bildirilmiş işyerlerinde sigortalı çalıştırılmaya başlanması halinde bu kişilerin kuruma bildirilmesi için psikolojik bir baskı oluşturulmuş olacak, sigortasız işçi çalıştırma eğilimi bir nebzede olsa kırılmış olacaktır.
III) Sonuç
Kayıtdışı istihdamla mücadelede sunduğumuz öneri tek başına bir anlam ifade etmeyecektir. Kayıtdışı çalışma olgusu her ülkenin kendi koşulları göz önüne alınarak değerlendirilmeli ve çözüm yolları buna göre belirlenip uygulanmalıdır. Bu süreçte kalıcı bir çözümün temel anahtarı toplumun tüm katmanları ile ele alınacak bir mücadele stratejisi olacaktır.
ÇALIŞMA REHBERİ
23.05.2012